41 milyon kişi kredi borcu batağında
Türkiye’de bireysel kredi borçlarının hızla artması, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin Ekim 2024 Aylık Bülteni’nde detaylı bir şekilde ele alındı. Ülkemizde 85 milyon nüfusun bulunduğu göz önüne alındığında, kredi borcu bulunan kişi sayısının son bir yıl içinde 2,1 milyon artarak 41 milyon 376 bine ulaştığı dikkat çekiyor. Bu durum, bireylerin kredi kullanma alışkanlıklarının değiştiğini ve ekonomik zorlukların artışını yansıtıyor.
Kişi başına düşen ortalama bireysel kredi borcu da kayda değer bir artış göstererek, bir yıl içerisinde 63 bin 675 liradan 88 bin 155 liraya yükseldi. Ekim ayında toplam bireysel kredi borcu, yıllık %45,6’lık bir artışla 3.6 trilyon liraya erişti. Bununla birlikte, takipteki kredilerin oranı (batık krediler) %1.8’den %2.7’ye çıkarak önemli bir risk faktörüne dönüşmüştür. Özellikle Konya, Nevşehir ve Şırnak gibi illerde bireysel kredi riskinde en yüksek artışlar gözlemlendi.
Bireysel Kredi Kartlarında Dikkat Çeken Artış
Bireysel kredi kartı borçları, bu dönem içerisinde en dikkat çekici artış gösteren alanlardan biri oldu. Kredi kartı borcu olan kişi sayısı, yıllık bazda 2.2 milyon kişi artarak 37.3 milyona ulaştı. Kişi başına düşen ortalama kredi kartı borcu ise %58 oranında bir artışla 28 bin 289 liradan 44 bin 681 liraya yükseldi. Bu durum, bireylerin harcama alışkanlıklarını ve finansal yönetimlerini yeniden gözden geçirmeleri gerektiğini gösteriyor.
- En fazla artış gösteren iller:
- Konya (%81.6)
- Diyarbakır (%78.4)
- Mersin (%77.9)
Türkiye’de bireysel kredi kartı borcu toplamı 2023’te 1 trilyon lira iken, 2024’te bu rakam 1 trilyon 710 milyar liraya yükseldi.
Kredili Mevduat Hesaplarına Yüklenme Rekor Seviyede
Sözcü’nün haberine göre; kredi kartları dışında, kredili mevduat hesaplarına (KMH) olan yüklenme de büyük bir artış gösterdi. Kredili mevduat hesabı kullanan kişi sayısı bir yılda 1.6 milyon kişi artarak 29.7 milyona ulaştı. Kişi başına düşen ortalama borç ise 5 bin 498 liradan 13 bin 62 liraya yükseldi. KMH’de toplam borç, son 12 ayda %151 oranında bir artışla 154.7 milyar liradan 388.3 milyar liraya çıktı.
- KMH borçlarının en hızlı arttığı şehirler:
- Yalova (%183.8)
- Muğla (%178.4)
- Artvin (%173.8)
Bireysel Kredilerin Dağılımı
Bireysel kredilerin türlerine göre dağılımı şu şekildedir:
- %47’si kredi kartı
- %27’si ihtiyaç kredisi
- %13’ü konut kredisi
- %2’si taşıt kredisi
- %11’i kredili mevduat hesabı (KMH)
Batık Kredilerdeki Artış
Rapora göre, bireysel kredilerde takipteki kredilerin oranı, bir yılda %1.8’den %2.7’ye yükselmiştir. Borçlarını geri ödemekte en fazla sorun yaşayan şehirler arasında:
- Diyarbakır (%7.2)
- Şanlıurfa (%6.5)
- Mardin (%6)
Bireysel kredilerdeki riskin coğrafi dağılımı da dikkat çekicidir. Son 12 ayda bireysel kredi riski en fazla artan şehirler:
- Konya (%67.4)
- Nevşehir (%61.9)
- Şırnak (%60.9)
Öte yandan, gıda, giyecek, barınma ve eğitim gibi temel ihtiyaçlara art arda gelen zamlar, vatandaşları ekonomik krizden çıkabilmek için yetkililere çözüm önerileri bulma çağrısında bulunmaya yönlendiriyor.