22 yılda 34 bin iş cinayeti

Bugün 3 Mart İş Cinayetleriyle Mücadele Günü. 3 Mart, 1992 tarihinde Zonguldak Kozlu’daki kömür ocağında meydana gelen grizu patlamasında 263 madencinin hayatını kaybetmesinin ardından 2013’ten bu yana İş Cinayetleriyle Mücadele Günü olarak ele alınıyor.TMMOB, 2013 yılında 3 Mart’ı İş Cinayetleriyle Mücadele Günü ilan etmesinden bu yana her yıl basın açıklaması düzenliyor.

Türkiye’nin 2013 yılından bu yana iş cinayetleri karşısında verdiği sınavda ise herhangi bir iyileşme olmadığı gibi, tablo günden güne daha da vahim oluyor. Sadece dün, işçi servisinin tırla çarpışması sonucunda 3’ü çocuk 6 işçi yaşamını yitirdi. Hayatını kaybeden işçilerin en küçüğü 14, en büyüğü ise yalnızca 23 yaşındaydı.

EN AZ 34 BİN 306 İŞ CİNAYETİ

Her ay en az 150, her yıl ise 2000’e yakın işçinin iş cinayetlerinde hayatını yitirmesi ise olağan hale geldi. Meslek odaları, sendikalar, dernekler ve sol sosyalist siyasi partiler, iş cinayetlerinin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sıklıkla dillendirdiği üzere ‘fıtrat’ olmadığını vurgulamaya devam ederken her gün 5 iş cinayeti yaşanması ülkenin en can alıcı gerçeklerinden biri olarak yerini koruyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi verilerine göre 2025’in yalnızca ilk ayında en az 177 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden işçilerden 5’i çocuktu. 2024 yılında ise en az 1897 iş cinayeti yaşandı. 2023 yılında ise İSİG Meclisi verilere göre, 1932 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybederken Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre bu sayı 1972 oldu.

“1500 LİRALIK KORKULUK İLE KAPATILMAYAN BOŞLUKLARDAN”

2014-2024 arası 10 yılda ise en az 21 bin 697 işçi alınmayan önlemler ve ihmal yüzünden çalışırken hayatını kaydetti. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana yaşanan iş cinayeti sayısı ise en az 34 bin 306. 34 bin 306 iş cinayetinin en az 978’inde ise çocuklar hayatını kaybetti.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Bedri Tekin, iş cinayetlerinin ‘işleneceği herkes tarafından bilinen cinayetler’ olduğunu ifade ederken iş cinayetlerinin çok basit teknik gerekliliklerin yerine getirilmesi ile önlenebileceğini belirtti.

Tekin, “SGK’nin son olarak açıkladığı 2023 yılı istatistiklerine göre iş kazaları (!) sonucu yaşanan bin 972 can kaybının 552’si inşaat işlerinde yaşandı. 1.500 TL’lik korkuluk ile kapatılmayan boşluklardan düşerek yüzlerce işçinin yaşamına yitirmesine sebep olunuyor.” ifadelerini kaydetti.

CANI MUHASABELEŞTİREN SİSTEMDEN KURTULMALI

İSİG Meclisi’nden Aslı Odman, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Türkiye’de her sene ani kazalarda en az 2000 işçi ölüyor ancak meslek hastalıkları gibi sebeplerden bu sayı 10 ila 15 bin işçiye kadar yükseliyor. Uzun çalışmaya bağlı hastalıklardan kaynaklı ölümler ve psikososyal risklerden dolayı ölümler kayıt içine alınmıyor. Bizim İSİG Meclisi olarak gösterdiğimiz ve hatta artık SGK verileriyle de eşitlendiğimiz rakam 2 bin, ancak bu yalnızca buzdağının görünen ucu.” ifadelerini kullandı.

Her gün 20 ila 30 çalışanın hayatını kazanmak için çalışırken iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiğine dikkat çeken Odman şu ifadeleri kaydetti:

“İş cinayetleriyle mücadelenin canı ve sağlığı muhasebeleştiren kapitalist üretim tarzının ilkelerden dışarı çıkmadan tamamen amacına ulaşması ise imkânsız. Ancak kısa vadede çalışmada sağlık hakkı, yaşam hakkı için, en temelde de işyerinde hayatımızı koruyabilmek için örgütlenmemiz elzem. Bu, mavi-beyaz yaka, coğrafi yer, etnik köken, cinsiyet ve yaş grubu fark etmeksizin herkesi bir araya getiren toplumsal bir talep esasında. İşyeri içinde demokratik katılım ile örgütlenmeyle ancak hayat, sağlık ve can korunabiliyor. Bu esasında sınıf mücadelesinin kelimenin tam anlamıyla en hayati unsurlarından biri. Hem oldukça geniş bir örgütlenme nedeni hem de amacı itibariyle direkt olarak çok birleştirici.”