3 kadından biri gece yalnız yürüyemiyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 31 Aralık 2024 itibarıyla kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834, erkek nüfus ise 42 milyon 853 bin 110 kişi olarak kaydedilmiştir. Bu verilere göre, toplam nüfusun %49,98’ini kadınlar, %50,02’sini ise erkekler oluşturmaktadır. Kadın ve erkek nüfusu arasındaki bu denge, kadınların genellikle daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 yaş ve üzeri grupta kadınların lehine değişiklik göstermektedir. Örneğin, 60-74 yaş grubunda kadınların oranı %52,0, 90 yaş ve üzeri grupta ise %69,1 olarak belirlenmiştir.

KADINLAR ERKEKLERDEN 5,3 YIL DAHA UZUN YAŞIYOR

Hayat Tabloları sonuçlarına göre, 2021-2023 döneminde Türkiye genelinde doğuşta beklenen yaşam süresi 77,3 yıl olarak belirlenmiştir. Bu durum kadınlar için 80,0 yıl, erkekler için ise 74,7 yıl olarak kaydedilmiştir. Genel olarak kadınların erkeklerden daha uzun yaşadığı ve doğuşta beklenen yaşam süresi farkının 5,3 yıl olduğu görülmektedir.

ORTALAMA EĞİTİM SÜRESİ KADINLARDA 8,6 YIL

25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresinin yıllar içinde artış gösterdiği gözlemlenmiştir. Türkiye genelinde 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 2011 yılında 7,3 yıl iken, bu rakam 2023 yılında 9,3 yıla yükselmiştir. Kadınlar için bu süre 6,4 yıldan 8,6 yıla, erkekler içinse 8,3 yıldan 10,1 yıla çıkmıştır.

5 KADINDAN BİRİ YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNU

Ulusal Eğitim İstatistikleri verilerine göre, yüksekokul, fakülte, yüksek lisans ve doktora mezunu olan 25 yaş ve üzeri bireylerin toplam nüfus içindeki oranı 2008 yılında %9,1 iken, bu oran 2023 yılında %24,4’e yükselmiştir. Cinsiyet bazında incelendiğinde, 2008 yılında yükseköğretim mezunu kadınların oranı %7,1, erkeklerin ise %11,2 iken, 2023 yılında kadınlarda %22,7, erkeklerde ise %26,2 olarak kaydedilmiştir.

• Annesi yükseköğretim mezunu olan bireylerin %84,6’sının yükseköğretim mezunu olduğu belirlenmiştir.

EĞİTİMLİ KADIN İŞGÜCÜNE DAHA ÇOK KATILIYOR

İşgücüne katılma oranı, kadınların eğitim seviyesine göre incelendiğinde, eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne katılımın arttığı görülmüştür. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılma oranı %13,8, lise altı eğitimli kadınların %26,8, lise mezunu kadınların %37,4, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların %45,0, yükseköğretim mezunu kadınların ise %68,9 olarak belirlenmiştir.

CİNSİYETLER ARASI KAZANÇ FARKI

Cinsiyetler arası kazanç farkı, erkek ve kadın arasındaki ücret farkının erkek ücretine yüzdesel oranı olarak tanımlanmaktadır. Kazanç Yapısı İstatistiklerine göre, yıllık ortalama brüt ücretle hesaplanan göstergede en yüksek fark %17,4 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük fark ise %13,2 ile ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşmiştir. Yıllık ortalama brüt kazanç için en yüksek fark %20,0 ile lise mezunlarında, en düşük fark ise %14,9 ile ilkokul ve altı mezunlarda görülmüştür.

KADIN MİLLETVEKİLİ ORANI %19,9 OLDU

Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla 593 milletvekili arasında kadın milletvekili sayısı 118, erkek milletvekili sayısı ise 475 olmuştur. Meclisteki kadın milletvekili oranı, 2007 yılında %9,1 iken, 2024 yılında %19,9’a çıkmıştır.

Ayrıca, yükseköğretimde görevli profesörler arasında kadın profesör oranı %34,6 olarak belirlenmiştir.

ORTALAMA İLK EVLENME YAŞI KADINLARDA 25,8 OLDU

Evlenme İstatistikleri verilerine göre, 2024 yılında ilk evliliğini yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşı 25,8, erkeklerin ise 28,3 olarak kaydedilmiştir. Ortalama ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu il, kadınlarda 29,1, erkeklerde ise 31,9 yaş ile Tunceli olarak belirlenmiştir. En düşük ortalama evlenme yaşı ise kadınlarda 23,3, erkeklerde 26,5 yaş ile Ağrı ve Şanlıurfa’da gerçekleşmiştir.

BOŞANMALARDA ÇOCUK VELAYETİ ANNEYE VERİLDİ

2024 yılında kesinleşen boşanma davalarında, çocukların velayetinin %74,4 oranında anneye verildiği görülmüştür. Bu durum, boşanma istatistikleri açısından önemli bir eğilimi göstermektedir.

3 KADINDAN BİRİ YOKSULLUK SINIRINDA

Yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerine göre, 2024 yılında toplam nüfusun %29,3’ünün yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olduğu belirlenmiştir. Bu oranın kadınlarda %31,5, erkeklerde ise %27,1 olduğu görülmüştür. 18-64 yaş grubu için incelendiğinde, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunan kadınların oranı %29,5, erkeklerin oranı ise %23,1 olarak belirlenmiştir.

3 KADINDAN BİRİ GECE YALNIZ YÜRÜRKEN KORKUYOR

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre, 2024 yılında yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı %25,7 olarak belirlenmiştir. Bu oran kadınlarda %35,9, erkeklerde ise %15,2 olarak kaydedilmiştir. Kadınların %47,8’i, erkeklerin ise %69,7’si yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvende hissetmektedir.

Evde yalnız olduklarında kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı ise %5,8 olarak belirlenmiştir. Bu oran kadınlarda %8,4, erkeklerde ise %3,1’dir. Kadınların %78,9’u, erkeklerin ise %88,5’i evde yalnız olduklarında kendilerini güvende hissetmektedir.