Marketlerde yapay zeka dönemi başlıyor

Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, rekabet soruşturmalarında yapay zeka temelli araçların kullanılacağını duyurdu. Bu projenin en önemli çıktılarının hizmet ve gıda sektörlerinde elde edilmesi bekleniyor. Küle, Kurumun son dönemde gerçekleştirdiği soruşturmalar ve yapay zeka projesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Enflasyon oranlarının kasım ayında aylık yüzde 2,24, yıllık ise yüzde 47,09 olarak açıklandığını hatırlatan Küle, tüketici fiyatlarında aylık bazda en yüksek artışın yüzde 5,1 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yaşandığını belirtti.

Küle, yıllık bazda en yüksek artışın eğitim, konut, lokanta ve oteller gibi hizmet sektörlerinde görüldüğüne dikkat çekerek, bu durumun rekabeti etkileyen önemli bir faktör olduğunu ifade etti. Rekabet Kurulu olarak, dar gelirli vatandaşlar için hayati öneme sahip temel ihtiyaç ürünlerine yönelik sektörlerde incelemeler yürütmeye devam ettiklerini vurguladı. Kurumun 2015’ten 10 Eylül 2024’e kadar gıda, tarım, ormancılık, balıkçılık ve hayvancılık sektörlerinde 100’den fazla rekabet ihlali incelemesi gerçekleştirdiği bilgisini verdi.

Küle, bu yılın ilk dokuz ayında, 7’si soruşturma, 7’si ön araştırma olmak üzere toplam 14 incelemenin sonuçlandığını aktardı ve şu ifadeleri kullandı:

• “Fiyat artışları ve katılığı yaşanan sektörleri yakından takip ediyoruz. Özellikle kırmızı ve beyaz et, yumurta ve marketler önceliklerimiz arasında yer alıyor.”
• “2024 yılında gıda ve bağlantılı sektörlerde tamamlanan soruşturmalar, ambalajlı su, atıştırmalık ürünler, bal, fındık, baharat ve beyaz et sektörlerine ilişkin oldu.”
• “Beyaz et sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslere bugüne kadar yaklaşık 1,2 milyar lira ceza kestik ve incelemelerimiz halen devam ediyor.”
• “Yumurta üretimi ve satışı alanındaki teşebbüslere 98 milyon lira, viyol sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslere ise yaklaşık 55 milyon lira ceza uygulandı.”

Yapay Zeka ile Sektör Takibi

Küle, bu sektörleri geleneksel inceleme yöntemleriyle takip etmeye devam edeceklerini belirterek, “Yapay zeka temelli araçlarla artık bu sektörleri çok daha yakın takibe alacağız” ifadesini kullandı. Bu kapsamda Türkiye İstatistik Kurumu tarafından sağlanan çeşitli veriler üzerinden alt sektörler de dahil olmak üzere öncü göstergelerin belirleneceğini dile getirdi.

“Bu öncü göstergelerle ‘makine öğrenimi’ algoritmaları kullanılarak potansiyel olarak gerçekleşebilecek fiyat ve benzeri piyasa anomalilerinin önceden tespit edilmesi, ayrıca anomali durumlarının diğer değişkenlerle desteklenerek analiz edilmesi hedeflenmektedir.” diyen Küle, bu anlamda fiyat anomalilerinin görüldüğü sektörlerde resen ve süratle incelemeler gerçekleştireceklerini vurguladı. Bu projenin en temel çıktılarının özellikle hizmet ve gıda sektörlerinde olacağını belirtti.

Küle, “Kırmızı et, beyaz et, yumurta ve perakende sektörleri ile süpermarketleri artık yapay zeka destekli araçlarımızla da sürekli takip edecek ve gerektiğinde müdahalede bulunacağız” diyerek, rekabetin korunması ve tüketicinin haklarının gözetilmesi noktasında kararlılık gösterdiklerini ifade etti.