Türkiye’de icra iflas dosyalarında yaşanan rekor artış, ekonomik krizin derinleştiğini gösteriyor. Bu durumun nedenleri, etkileri ve çözüm önerileri hakkında detaylı bilgi edinin.
Yılın ilk dokuz aylık döneminde Türkiye’deki icra dairelerinde açılan icra iflas dosya sayısı 23 milyona yaklaştı. Ekonomik kriz derinleşirken, iflaslar da hız kazanmış durumda. Geçtiğimiz yıl toplamda 519 olan konkordato başvuruları, bu yılın ilk dokuz ayında 1,187’ye çıkarak neredeyse iki katına ulaştı. İcra dairelerine her gün ortalama 21 bin yeni dosya düşerken, batık kredilerdeki artış da dikkat çekici; bu oran %50’yi buldu. İflas eden esnaf sayısı ise 2.5 milyona yaklaştı.
UYAP verilerine göre, Türkiye’deki icra dairelerine her gün ortalama 21 bin icra ve iflas dosyası gelmektedir. Şu anda toplamda 23 milyona yaklaşan icra ve iflas dosyası bulunuyor. Özellikle yılbaşından bu yana bu dosyaların sayısında önemli bir artış gözlemleniyor. Türkiye’deki konkordato dalgası da oldukça dikkat çekici. 2024 yılının ilk dokuz ayında geçici mühlet kararı verilen konkordato sayısı 1,187’ye yükseldi. Geçen yıl bu sayı sadece 519 olarak kaydedilmişti. Bu yılın ilk dokuz ayında görülen konkordato ilanı sayısı, 2023 yılının tamamında görülen rakamı iki katına çıkarmış durumda.
Cumhuriyet gazetesinde yer alan habere göre, meslekten ve sicilden terkinini gerçekleştiren esnaf sayısı da artış göstermekte. Bu yılın ilk dokuz ayında iflas eden esnaf sayısı 81,652’ye yükseldi. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu verilerine göre, 2005 yılından bu yana toplam 2,443,955 esnaf iflas bayrağını çekmiş durumda. Geçen yılın ilk dokuz ayında 233 bin esnaf kuruluşu için tescil işlemi yapılırken, bu yıl aynı dönemde bu rakam %17 düşüşle 198,247’ye gerilemiştir.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre, 2024 yılı ilk dokuz ayında, 2023 yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında kurulan şirket sayısı %13.3, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı %23.8 ve kurulan kooperatif sayısı %13.5 oranında azalmıştır. Aynı dönemde kapanan şirket sayısında ise %23’lük bir artış yaşanmıştır.
Ağustos ayı itibarıyla takipteki kredi miktarı 253 milyar lirayı aşmış durumda. Geçen yılın aynı dönemine göre batık kredi miktarı %47 oranında artış göstermiştir. Bankaların batık kredilerindeki artış, borçlarını ödeyememe eğilimi ile birlikte, karşılıksız çek ve protesto edilen senetlerde de gözlemleniyor. Bu yılın Ocak-Ağustos döneminde bankalara ibraz edilen karşılıksız çek sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre %73.5 artarak 164,268’e ulaşmıştır. Karşılıksız çıkan çeklerin toplam parasal tutarı ise %224 artarak 102.5 trilyon lirayı aşmıştır. Bu durum, Türkiye tarihinde ilk kez karşılıksız çeklerin parasal tutarının 100 milyar lira sınırını geçmesi anlamına geliyor. Ayrıca, vadesinde ödenmediği için bankalar tarafından protesto edilen çek sayısı geçen yıla göre %3 artışla 151,893 adede ulaşırken, protesto edilen senetlerin parasal tutarı %182 artarak 27 milyar liraya çıkmıştır.
