Kira desteği devede kulak

İstanbul’da kira artışları son bir yılda %44’ü, son iki yılda ise %136’yı aştı. Konut değerleme platformu Endeksa’nın verilerine göre, İstanbul’daki kiralar ortalama 27.019 TL seviyesine ulaşmış durumda. Kentsel dönüşüm süreci, megakentin gündeminde önemli bir yer tutarken, bu süreçte kiracı ve mülk sahiplerine yapılan yardım yalnızca aylık 8.000 TL olarak belirlenmiştir.

20-25 Bin Lira Olmalı

Ülke genelinde süregelen barınma krizi, özellikle İstanbul’da giderek derinleşiyor. Sarıyer’de kira ortalaması 64.266 TL, Beşiktaş’ta 59.283 TL, Kadıköy’de ise 52.745 TL’ye kadar çıkmış durumda. Bu rakamlar, kentsel dönüşümdeki kira desteğinin ne denli yetersiz kaldığını yeniden gündeme getiriyor. İstanbul için verilen kira desteği 2018 yılında 960 TL iken, bu destek 2018’den bu yana %733 oranında artış göstermiştir. Ancak, İstanbul’daki kira ortalamasındaki artış, Ocak 2018’den bu yana %1.225’e kadar yükselmiştir.

Kentsel dönüşüm sürecinde kira desteğinden ev sahiplerinin 18 ay, kiracıların ise yalnızca 2 ay faydalanabileceğini belirten Kentsel Dönüşüm Avukatı Çiğdem Kezer, “Enflasyon ve kiralar ortada. 8.000 TL’lik destek, kiracıların ve ev sahiplerinin sadece küçük miktardaki ödemelerine yardımcı olmaktadır. Desteğin 20-25 bin lira bandına çıkarılması gerekmektedir. Bu konudaki görüşlerimizi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na da ilettik” şeklinde konuştu.

Kezer, söz konusu desteğin kiracılara taşınma bedeli olarak verildiğini vurguladı ve “Ancak, toplam taşınma bedelinin günümüz koşullarında İstanbul’da 60-70 bin liraya kadar çıktığını düşündüğümüzde, kiracılara verilen toplam destek de bu rakama çıkarılmalıdır. 16.000 TL’lik destek kesinlikle yeterli değildir.” dedi.

Kiracılar Lehine Geliştirilmelidir

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin yetersiz olduğunu ve kiracıların durumunun daha da zorlaştığını belirtti. Kiraz, “Eski bir evde kalan bir kişi 10.000 TL kira ödüyorsa, oturduğu ev kentsel dönüşüm sürecine girdiğinde, kiraların geldiği nokta nedeniyle eski evde kalmak istemektedir. Ancak, eski ev bulamadığı için açıkta kalma riski ile karşı karşıya kalıyor. Kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin kiracılar lehine kesinlikle geliştirilmesi gerekmektedir.” ifadelerini kullandı.

Kiraz, kiracılara verilen desteğin en az 15.000 TL’ye çıkarılması gerektiğini ve destek süresinin de 6 ayı bulması gerektiğini vurguladı. “İki ay için toplamda verilen 16.000 TL’lik yardımın hiçbir etkisi yok.” diye ekledi.

Ev Sahibinden ‘Karot’ Testi Kozu

“Türkiye’de barınma krizi var, ev sahipliği oranı azaldı, kiracı sayısı arttı.” diyen Avukat Ali Güvenç Kiraz, kiraların geldiği seviye göz önüne alındığında, kiracıların eski evlerde kalmak için direndiğini belirtti. Bazı mülk sahipleri ise ‘karot testi’ kozunu kullanarak kiracıları tahliye edebiliyor. Kiracı-ev sahibi davalarının sonuçlanmasının 3-4 yılı bulduğunu göz önünde bulundurursak, karot testi sonrası binanın riskli yapı olarak belirlenmesi, kiracıların oturduğu daireyi 3-6 ay içinde tahliye etmelerini gerektiriyor. Bu durumu bazı ev sahipleri sıkça kullanıyor.” şeklinde konuştu.