Bilim insanları, laboratuvar ortamında tasarladıkları bağışıklık hücreleriyle nakledilen pankreas hücrelerini korumayı başardı.
Fareler üzerinde yapılan bu çalışmada, bağışıklık sisteminin saldırılarına karşı direnç sağlayan hücreler, özellikle tip 1 diyabet gibi hastalıkların tedavisinde yeni bir çığır açabilir.
Tip 1 diyabette, bağışıklık sistemi pankreas beta hücrelerini hedef alarak insülin üretimini durdurur. Bilim insanları, kök hücrelerden elde edilen beta hücreleri ile bu kaybı telafi etmeye çalışsa da, bu hücrelerin tekrar bağışıklık sistemi saldırısına uğraması büyük bir engel oluşturuyor.
Hastalar, nakledilen hücreleri korumak için bağışıklık baskılayıcı ilaçlara ihtiyaç duyuyor, ancak bu ilaçlar ciddi enfeksiyon riskleri ve organ hasarlarına yol açabiliyor.
KORUYUCU HÜCRELERİN TASARIMI
California Üniversitesi (UCSF) araştırmacıları, bağışıklık sistemi hücrelerini “koruyucu hücreler” haline getirdi. Bu hücreler, saldırgan T hücrelerini engelleyen bir molekül salgılayarak transplant hücrelerini koruyor.
Ayrıca, bağışıklık sisteminin iltihaplanmayı tetikleyen kimyasal sinyallerini nötralize eden bir protein üreterek iltihabı azaltıyor ve kendi sayısını artırarak savunmayı güçlendiriyor.
FARELERDE BAŞARILI SONUÇLAR
Araştırmada, kök hücrelerden elde edilen beta hücreleri farelere nakledildi ve ardından saldırgan T hücreleri ile hedef alındı. Koruyucu hücreler enjekte edilen farelerde, nakledilen beta hücreleri en az 35 gün boyunca sağlam kaldı ve insülin üretmeye devam etti. Koruyucu hücrelerin verilmediği farelerde ise beta hücreleri hızla yok oldu.
HEDEFİ BELİRLEME ZORLUĞU
Araştırmanın bir sonraki aşaması, koruyucu hücrelerin yalnızca nakledilen hücreleri hedef almasını sağlamak. Çünkü şu anki tasarım, bu hücrelerin vücutta başka yerlerde yanlışlıkla aktive olma riskini taşıyor. Bu durum, kanserli veya enfekte olmuş hücrelerin bağışıklık sistemi tarafından temizlenmesini engelleyebilir.
Bu yöntem sadece diyabet için değil, aynı zamanda iltihap kaynaklı diğer otoimmün hastalıkların tedavisinde de umut vadediyor. Araştırmacılar, Crohn hastalığı, romatoid artrit ve multipl skleroz gibi hastalıklar için bu yaklaşımı test etmeyi planlıyor.
Aynı araştırma ekibi, tasarlanan T hücrelerini beyin tümörlerini hedef almak için de kullandı. Bu hücreler, sağlıklı beyin hücrelerine zarar vermeden tümör hücrelerini etkili bir şekilde yok edebildi.
İNSAN DENEMELERİNE YILLAR VAR
Araştırmacılar, bu hücrelerin insanlarda kullanılabilmesi için daha fazla test yapılması gerektiğini belirtiyor. Ancak bu yöntem, iltihap kaynaklı hastalıkların hedefe yönelik tedavisi için yeni bir dönemin kapısını aralayabilir.
