Tekstil ve giyimde büyük çöküş

Ekonomim haberine göre, 2023 yılını yaklaşık 65 bin kişilik istihdam kaybıyla tamamlayan tekstil ve hazır giyim sektörleri, 2025 yılına da olumsuz başlangıçlar yaptı. Sadece Ocak ayı içerisinde, bu iki sektör toplamında yaklaşık 15 bin çalışanın işten çıkarılması zorunluluğu doğdu.

Hazır giyim sektöründe 10.640, tekstil alanında ise 4.080 olmak üzere, toplamda önemli bir istihdam kaybı yaşandı. Ayrıca, tekstil sektöründe faaliyet gösteren firma sayısı 19.461’den 19.231’e düşerken, konfeksiyon sektöründeki şirket sayısı 917’den azalarak toplam 38.723’e geriledi. Bu gelişmeler, sektörlerin ekonomik sıkıntılar ve piyasa koşullarıyla mücadele ettiğini gösteriyor.

İhracat ve Üretimdeki Gerileme

2024 yılının ilk çeyreğinde, sektörlerde yaşanan üretim ve ihracat kayıpları devam etti. Tekstil ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,6 oranında azaldı ve 4,528 milyar dolardan 4,185 milyar dolara geriledi. Bu düşüşte, düşük talep seviyeleri, kur seviyelerindeki dalgalanmalar ve artan maliyetler etkili oldu.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Verileri Işığında Durum

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından hazırlanan verilere göre, tekstil sektöründe 230, hazır giyim sektöründe ise 917 firma kapanmak zorunda kaldı. Bu durum, üretim ve tedarik zincirlerinde ciddi yavaşlamalar yaşandığını ve birçok firmanın faaliyetlerini sürdüremediğini gösteriyor.

SGK verilerine göre, ocak ayı itibarıyla, tekstil ve giyim sektörlerinde toplam istihdam, 14.715 kişi azalarak, 944.000 seviyesine geriledi. Bu tablo, 2024 yılı genelinde yaşanan yaklaşık 65.000 kişilik kayıpla birleştiğinde, son 13 ayda yaklaşık 80.000 kişinin işsiz kaldığını ortaya koyuyor. Sektör temsilcileri, yılın ikinci yarısında bekledikleri toparlanmanın, gelecek yılın ilk çeyreğine ertelediğini ve gösterge tablolarının 2026 yılı için de umut vaat etmediğini belirtiyorlar.

Uzman Görüşleri ve Gelecek Tahminleri

Türkiye İhracatçılar Meclisi Sektörler Konseyi Üyesi ve Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş, yaptığı açıklamada:

“2024 yılı, küresel ekonomik daralma, bölgesel çatışmalar ve yüksek enflasyon ortamı nedeniyle oldukça zor geçti. Türkiye’deki yüksek enflasyon ve kur seviyeleri, artan işçilik ve hammadde maliyetleri, iç pazardaki daralma, ihracatçıların maliyetlerini artırdı ve kârlılıklarını olumsuz etkiledi. Yıl başında yaptığımız tahminlerde, yılın son çeyreğinde bir toparlanma bekliyorduk. Ancak, Avrupa başta olmak üzere ana pazarlarımızdaki durgunluğun uzun sürmesi, bu beklentilerimizi 2026 başlarına erteledi. Pandemi sonrası açılma döneminde alınan siparişleri halen arıyoruz. Umarım, önümüzdeki yıl beklentilerimiz 2027 yılına ertelenmek zorunda kalınmaz.”

Firmaların Durumu ve Üretim Kapanmaları

SGK verilerine göre, iki sektörde toplam firma sayısı 1.147 azalarak, 59.101’den 57.954’e geriledi. Ayrıca, 250’den fazla çalışanı olan büyük ölçekli şirketlerde, tekstil sektöründe 263, giyim sektöründe ise 219 firma faaliyetlerini durdurmak veya üretimi sonlandırmak zorunda kaldı. Bu, sektörlerdeki ciddi daralmayı ve üretim kapasitesindeki azalmayı gösteriyor.

Ücret Artışları ve Çalışanların Durumu

İki sektörün ücret artış oranları, enflasyon ve artan maliyetler karşısında yetersiz kaldı. 2025 yılı için belirlenen %30’luk asgari ücret artışına rağmen, SGK verilerine göre, sektörlerde günlük ücret artışları, bu oranın altında gerçekleşti. Tekstil sektöründe ortalama günlük kazanç, geçen yıla göre %16,62 artışla 1.135,16 TL’den 1.323,85 TL’ye yükseldi. Giyim sektöründe ise yüzde 23,47 artışla 826,04 TL’den 1.019,97 TL’ye çıktı. Aylık ücretler ise, sırasıyla 39.806 TL ve 30.600 TL ile 22.104 TL seviyelerinde gerçekleşti. Bu da, ücret artışlarının asgari ücret artış oranını karşılamadığını ve çalışanların gelirlerinde beklentilerin altında artış olduğunu gösteriyor.