Dünya, ABD Başkanı Donald Trump’ın çarşamba günü duyurduğu karşılıklılık esasına dayalı ticari tarifeleri tartışırken, “ticaret savaşları başlayacak” yorumları giderek daha fazla yankı buluyor. Trump, Beyaz Saray’da düzenlenen bir etkinlikte, bu tarifelerin uygulanmasına yönelik kararnameyi imzaladı.
Küresel piyasalarda Trump’ın açıklamalarıyla birlikte dalgalanmalar yaşanırken, ABD’nin en büyük 10 ticaret ortağından biri olan Çin, bu tarifelere karşılık olarak misillemelerde bulundu. ABD’nin tarifeleri sonucunda %34’lük bir vergi artışı ile karşılaşan Asya devi, ABD şirketlerine yönelik ihracat yasakları, kısıtlamalar ve soruşturmaların detaylarını kamuoyuna açıkladı.
Çin Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, 27 ABD şirketi ihracat kontrolü veya yasağı listelerine eklendi. Ekonomim‘in aktardığına göre, bu şirketlerden 16’sının askeri ve sivil ikili kullanıma yönelik ürünlerinin ihracatına yasak getirildi. Ayrıca, 11 şirket de ihracat yasağı uygulanan “güvenilmez varlık” listesine dahil edildi.
Bakanlık, 16 ABD şirketinin, Çin’in ulusal güvenliğini ve çıkarlarını koruma amacı doğrultusunda ve silahların yayılmasının önlenmesine yönelik uluslararası yükümlülüklere uymak için ihracat kontrol listesine alındığını duyurdu. Bu şirketler, savunma, havacılık, insansız hava araçları (drone) üretimi, istihbarat ve lojistik alanlarında faaliyet göstermektedir. Yaptırımlar çerçevesinde, bu şirketlerin Çin’e yapacağı ihracat denetimlere tabi olacaktır.
Aralarında Skydio ve BRINC Drones gibi insansız hava aracı üreticilerinin bulunduğu 11 şirketin, Çin’in egemenlik ihtilafları içinde olduğu Tayvan ile teknoloji işbirliği yaptığı gerekçesiyle “güvenilmez varlık” listesine alındığı bildirildi.
Soruşturmalar Başlatıldı
Bakanlık ayrıca, ABD ve Hindistan’dan ithal edilen bazı tıbbi tomografi tüpü ürünlerine yönelik damping soruşturması ve bu ürünlerin genel ithalatına dair rekabet soruşturması başlattığını açıkladı. Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresi, ABD’li çok uluslu kimya şirketi Dupont’un Çin iştirakine yönelik tekelleşme karşıtı yasaları ihlal etme şüphesiyle soruşturma başlattı.
Yine yaptırımlar kapsamında, Çin Gümrükler Genel İdaresi, ABD menşeli 6 şirketin, Çin’e kanatlı hayvan ürünleri ve süpürge darısı ihracatı izinlerini iptal etti. Asya devinin bu adımı, ABD Başkanı Donald Trump’ın “karşılıklı vergiler” kapsamında Çin’e %34’lük ek gümrük tarifesi getireceğini açıklamasının ardından geldi.
Washington yönetimi, Çin’e %10 baz vergiye ek olarak %24 “karşılıklı vergi” ile toplamda %34’lük bir ek gümrük vergisi uygulanacağını bildirdi. Bu yeni vergi artışlarıyla birlikte, ABD’nin Çin’den ithal ettiği ürünlere uyguladığı asgari gümrük vergisi %54’e kadar yükseldi. Pekin yönetimi ise, ABD’nin getirdiği %34’lük vergi artışına karşı aynı oranda bir ek vergi uygulayacağını ve bazı nadir toprak elementlerinin ihracatına kısıtlamalar getireceğini duyurdu.
ABD-Çin Ticaret İlişkileri
Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) verilerine göre, ABD’nin 2024 yılında en çok ithalat yaptığı ilk 10 ülke şu şekildedir:
Çarşamba günü açıklanan karşılıklılık esaslı tarifelere göre, Meksika ve Kanada’ya yeni tarifeler uygulanmayacak; ancak diğer 8 ülke için durum farklılık göstermektedir. Tarifelerden en çok etkilenecek ülke ise şüphesiz ki Çin olacaktır.
