TÜİK verilerine göre, 2024 yılında tahıl ürünleri üretimi, bir önceki yıla kıyasla yüzde 7,5 oranında azalarak yaklaşık 39 milyon ton seviyesine geriledi. Bu süreçte, buğday üretimi yüzde 5,5, arpa üretimi yüzde 12, çavdar üretimi yüzde 15,7, yulaf üretimi yüzde 4,9 ve mısır üretimi ise yüzde 10 oranında bir düşüş yaşadı.
Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez, 2023 yılında tahıl üretiminin 22 milyon ton olduğunu, ancak 2024’te bu rakamın 20 milyon tona gerilediğini bildirdi. Suiçmez, çiftçilerin hububattan başka ürünlere yönelmesinin rekolteyi azalttığını vurgulayarak, “Bu durum, kendimize yeterliliğimizin azalmasına ve arz açığının ithalatla karşılanmasına yol açabilir” şeklinde konuştu.
Suiçmez, tahıl üretimini etkileyen faktörler arasında doğa olayları, iklim değişiklikleri, kuraklık, aşırı yağışlar, don ve sel gibi unsurların bulunduğunu belirtti. Ayrıca, “İklim koşullarındaki olumsuz etkilerin yanı sıra, yüksek üretim maliyetleri ve çiftçilerin hak ettiği alım fiyatlarını alamaması da önemli bir etken oldu. Kendi üretimimizi ve üreticimizi koruma amaçlı, üretim teknikleri, çiftçi eğitimi ve kamu yatırımları konularında, ‘Güneydoğu Anadolu Projesi’ne yönelik yeni bir eylem planı hazırlanmasının önemini vurgulamak gerekiyor. İklimin olumsuz etkilerini azaltabilecek, üretim desenini iklime ve suya göre çeşitlendirebilecek yenilikçi modeller gündemde, ancak bu tür politikaların sürekliliği de oldukça kritik” ifadelerini kullandı.
“TEKNİK ÖNLEMLER ALINABİLİR” başlığı altında Suiçmez, iklim ve su krizinin etkilerini değerlendirirken, “Tahıl ürünleri, buğday, arpa, yulaf ve çavdar gibi genelde kuru tarım yapılan alanlarda ekilen bitkilerdir. Ancak sulu tarım alanlarında da kısmen ekim yapılabilmektedir. Türkiye’de verimlilik sorunları büyük ölçüde teknik olarak aşılmıştır. İklimin etkilerinin artacağı bir ortamda, sulama yatırımlarının artırılması, basınçlı sulama sistemlerine geçiş yapılması ve kuraklığa dayanıklı tohumların kullanılması gibi teknik önlemler alınabilir. Ayrıca, maliyetlerin düşürülmesi ve alım fiyatlarının artırılması, çiftçilerin üretime devam etme koşullarını geliştirecektir” diye belirtti.
“BU ÜRÜNLER TARLADA KALDI” başlığı ile Suiçmez, tarımsal üretim planlamasının önemine dikkat çekti. Suiçmez, “Bu yıl bitkisel ve hayvansal üretimde üretim planlaması uygulamaya konulmuştur. Üretim planlamasının sağlıklı bir şekilde hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor, ancak bazı çekincelerimiz mevcut. Üretim artışı, herkesin o ürüne daha ucuz ulaşmasını sağlar. Örneğin, patates üretimimiz arttı fakat bu ürünler tarlada kaldı. Tüketici olarak bu ürünleri yüksek fiyatlarla alıyoruz. Üretim planlamasının, üretim maliyetlerini düşürme, girdi maliyetlerini azaltma ve kamu alımlarında çiftçinin de kar edeceği bir model oluşturması gerekiyor. Bu bağlamda, üreticinin kazandığı ve tüketicinin de yarar sağladığı bir planlama modeli benimsemek önemlidir” şeklinde konuştu.
