Yapı Denetim Kuruluşları Birliğinden kanun değişikliğine tepki

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda kabul edilen Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, yapı denetim kuruluşlarına yönelik önemli ceza ve denetim düzenlemeleri getirmektedir. Bu bağlamda, Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği Bursa Şube Başkanı ve Genel Merkez Genel Sekreteri Esra İnhanlı konu hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

İnhanlı, “Kesinlikle 500 metrekare altındaki yapıların denetim süreçlerinin müteahhit tarafından belirlenmesi ve hizmet alınması kabul edilemez. Bu durum, denetim zafiyeti oluşturur.” şeklinde konuştu. AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan teklif, yapı denetim hizmet sözleşmelerinin kurulması ve yapı denetim firmalarının atanmasına dair yeni düzenlemeler içermektedir.

Teklifin İçeriği

Teklife göre, yapı denetim hizmet sözleşmesi bedeline esas inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılarda, yapı sahibinin belirlediği yapı denetim kuruluşuyla, diğer hizmet sözleşmelerinde ise Bakanlıkça yayımlanacak usul ve esaslara göre ildeki aktif yapı denetim kuruluşu sayısı dikkate alınarak elektronik ortamda en fazla iki yapı denetim kuruluşundan biriyle sözleşme yapılabilecektir. Sözleşmenin bir sureti taahhütname ekinde ilgili idareye sunulacaktır. Ayrıca, yapı denetim hizmet sözleşmeleri Bakanlıkça belirlenen haller dışında feshedilemeyecektir.

İtirazlar ve Endişeler

Kanun teklifine ilişkin ANKA Haber Ajansı’na konuşan İnhanlı, “Köy Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 18 Kasım 2024 Pazartesi günü Meclis’e sunuldu. 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu ile ilgili değişiklikler de içeriyor. Yapı Denetim Kuruluşları Birliği olarak, 4708 sayılı maddelere itiraz etmek üzere gerekli çalışmaları yaptık.” dedi.

• 500 metrekare altındaki yapıların yapı sahibince yapı denetim hizmetinin belirlenmesine dair bir madde mevcut.
• Bu madde geçerse, denetim zafiyeti oluşturacak bir süreç başlayacaktır.
• 2019 yılında bakanlığın da dile getirdiği, yapı müteahhidi ile yapı denetim arasındaki ticari bağın kesilmesi amacıyla yapılan çalışmaların önemi vurgulanmaktadır.

İnhanlı, “500 metrekare altındaki işlerin yapı denetiminin müteahhit tarafından seçilmesiyle hizmet alınmasını kesinlikle kabul etmiyoruz. Bu, denetim zafiyeti yaratacaktır.” dedi. Ayrıca, 500 metrekare üzerindeki işlerin de bakanlık tarafından belirlenen sayıda yapı denetim kuruluşu bulunan illerde en az iki müteahhidin seçimine bırakılacağına dikkat çekti. Bu durumun da denetim zafiyeti yaratacağına inandığını ifade etti.

Ceza Düzenlemeleri Üzerine Düşünceler

İnhanlı, bu kanun teklifiyle suçu işleyenden daha fazla cezaya çarptırılacağını belirterek, “Elbette işini doğru yapmayan, kanuna aykırı davranan firmalara cezalar verilmelidir. Ancak suçu işleyenden daha fazla cezaya çarptırılmak adaletsizliktir.” şeklinde konuştu. Kanunda, yapı denetim firmasının denetimini yaptığı binanın dışında imalat aşamasında çevresindeki binalara onarılamaz şekilde zarar verilmesi durumunda, yapı denetim firmasının belgesinin iptal edilmesi ve teminatının irat kaydedilmesi cezasının öngörüldüğünü ifade etti.

Denetim ve Sorumluluklar

İnhanlı, “Bizler şantiye şefi değiliz, denetim firmasıyız. 7/24 o sahada bulunmak zorunda değiliz. Tamamlanmış imalatları kontrol etmekle yükümlüyüz.” diyerek, öngörülen cezayı kabul etmediklerini açıkladı. Türkiye’de yaklaşık 2,500 yapı denetim firmasının bulunduğunu belirten İnhanlı, “Tüm yapı denetim firmaları bu anlamda çok kızgın ve gerekli aksiyonların alınması adına mücadeleye devam edeceğiz.” dedi.